Żółtaczka fizjologiczna

Żółtaczka noworodków ma swoje źródło jeszcze w życiu płodowym. Dziecko w łonie matki nie może oddychać samodzielnie przy pomocy płuc, dlatego tlen jest mu dostarczany przez łożysko, a za jego transport odpowiedzialne są erytrocyty.

Właśnie dlatego u nienarodzonego dziecka poziom czerwonych krwinek jest znacznie większy niż u noworodka.

Po porodzie nadmiar erytrocytów przestaje być potrzebny, ponieważ dziecko oddycha samodzielnie i w związku z tym duża ilość czerwonych krwinek ulega rozpadowi. Temu procesowi towarzyszy powstawanie żółtego barwnika – bilirubiny, która powinna zostać przetworzona przez wątrobę i wydalona wraz z żółcią przez jelita.

Niestety nie u każdego noworodka wątroba jest rozwinięta w stopniu wystarczającym do przetworzenia takiej ilości bilirubiny. Kiedy tak się stanie, bilirubina odkłada się w tkankach powodując charakterystyczne żółte zabarwienie skóry i błon śluzowych, czyli żółtaczkę. Pojawia się ona zwykle wtedy, gdy poziom żółtego barwnika we krwi dziecka przekracza 2mg%.

Żółtaczka fizjologiczna dotyka około 60% noworodków urodzonych o czasie i około 80% wcześniaków. Ta dysproporcja wynika z faktu, że u dzieci, które przyszły na świat przed czasem wątroba jest jeszcze nie do końca rozwinięta.

Czy żółtaczka fizjologiczna jest groźna dla malucha?

Zasadniczo żółtaczka noworodków nie niesie ze sobą niebezpieczeństw, które mogłaby zagrozić dziecku. Zwykle choroba ta mija najpóźniej w dziesiątej dobie życia, u wcześniaków jednak może trwać nawet miesiąc.

Dodatkowo jeżeli maluch jest karmiony piersią, zażółcenie jego skóry może przeciągnąć się nawet do dwunastego tygodnia życia, ponieważ w mleku matki zawarte są substancje, które hamują dojrzewanie enzymów trawiennych.

Skutkuje to tym, ze bilirubina nie jest trawiona, tylko trafia z powrotem do krwiobiegu dziecka.

Dziecku z żółtaczką fizjologiczną pobiera się regularnie krew, co pozwala na określenie poziomu bilirubiny. Jeżeli barwnika nie przybywa, noworodek zostaje wypisany ze szpitala.

Żółtaczka nie pozostawia po sobie żadnych śladów, nie powoduje komplikacji w dalszym rozwoju dziecka.

Żółtaczka staje się groźna dla dziecka wtedy, kiedy poziom bilirubiny przekracza 12 – 15 mg%. Może być również niebezpieczna, kiedy towarzyszy jej infekcja lub odwodnienie. Wtedy należy podjąć leczenie, ponieważ istnieje ryzyko, że bilirubina wytrąci się w mózgu noworodka, powodując nieodwracalne zmiany. Zdarza się to na szczęście bardzo rzadko.

Jak leczyć?

Najpopularniejszą metodą leczenia żółtaczki fizjologicznej jest tak zwana fototerapia. Polega ona na naświetlaniu dziecka światłem o specjalnie dobranej długości fal, które rozbija cząsteczki bilirubiny w skórze i sprawia, że barwnik ten przestaje być groźny dla układu nerwowego.

Zwykle wystarcza kilka takich seansów oraz podawanie dziecku płynów i białek, aby wyleczyć żółtaczkę. Należy pamiętać o tym, że podczas naświetlania maluch musi mieć zakryte oczy, a chłopcy dodatkowo powinni mieć osłonięte jądra.

Czasami jednak poziom barwnika rośnie tak szybko, że naświetlania nie wystarczają. Wtedy lekarze najczęściej decydują się na przetoczenie krwi, czyli transfuzję wymienną, która daje rezultaty już w przeciągu kilku dni i nie dopuszcza do powstania powikłań w organizmie noworodka.

Jeżeli noworodek cierpi na żółtaczkę fizjologiczną, lekarze zalecają matce odstawienie go na dwa lub trzy dni od piersi i podawanie specjalnej mieszanki hipoalergicznej, aby przyspieszyć proces wydalania bilirubiny.

Maluch z tą chorobą powinien pozostawać pod opieką lekarską aż do czasu wyleczenia, aby wykluczyć możliwość pomylenia żółtaczki fizjologicznej z patologiczną, która może być niezmiernie groźna dla dziecka.

Żółtaczka fizjologiczna to schorzenie, które mimo iż dotyka ponad połowę noworodków, nie jest w żadnym stopniu zagrożeniem życia dziecka. Przy odpowiedniej diagnozie i opiece lekarskiej choroba ta mija w przeciągu kilku dni, po których maluch wraz z mamą mogą wrócić do domu.

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy żółtaczki fizjologicznej