Ankylostymoza

Ankylostymoza - warunki zakażenia

W naszej części Europy rzadko spotykamy się z tą chorobą, ponieważ ten rodzaj nicieni potrzebuje specyficznych warunków, które pozwalają mu się rozwijać. Najbardziej korzystne jest dla nich środowisko o dużej wilgotności powietrza i wysokiej temperaturze oraz dostępie do ziemi, gdyż to właśnie w gruncie tęgoryjce najczęściej składają jaja. Ze względu na to, że takie właśnie warunki panują w kopalniach, chorobę tę nazywa się także anemią górników.

Pasożyt wywołujący ankylostymozę to tęgoryjec dwunastnicy, należący do rodziny nicieni. Nie osiąga on zbyt dużych rozmiarów, ponieważ nawet w pełni rozwinięty osobnik ma najwyżej centymetr długości. Samica tego pasożyta może w ciągu życia złożyć do 10 000 jaj i to właśnie kontakt z nimi jest okazją do zagnieżdżenia się tęgoryjca w ludzkim organizmie.

Jajeczka pasożyta mogą dostać się do ciała człowieka na dwa sposoby - przez kontakt ze skórą lub przez zjedzenie ich razem z pokarmem. Aby doszło do zakażenia, wystarczy bezpośredni kontakt ze złożonymi przez samicę jajami, na przykład przez chodzenie boso po ziemi, w której występują. Kiedy do tego dojdzie, wnikają one do układu chłonnego lub krwionośnego i wraz z krwią wędrują do narządów wewnętrznych, a stamtąd przedostają się przez układ pokarmowy, aby zagnieździć się w dwunastnicy. Jaja pasożyta mogą przedostawać się do ludzkiego organizmu razem z niektórymi pokarmami, na przykład z niemytymi przed spożyciem owocami lub brudną wodą.

Jeżeli nie podejmuje się leczenia, to w sprzyjających dla niego warunkach, tęgoryjec może żyć w ludzkim organizmie nawet kilka lat, żywiąc się jego krwią i wypijając ok. 1 ml dziennie. Zdarza się także, że pasożyty te na jakiś czas zatrzymują się, w którymś z narządów wewnętrznych, przechodząc w stan uśpienia, a  następnie nawet po kilku miesiącach wybudzają się i wtedy przedostają do dwunastnicy.

Rozpoznanie ankylostymozy

Diagnozowanie oparte jest zazwyczaj na wywiadzie z pacjentem, który opisując charakterystyczne objawy choroby, powinien wzbudzić u lekarza pewne podejrzenia. Ważne jest w takich sytuacjach informowanie o odbyciu w przeszłości podróży do krajów o ciepłym i wilgotnym klimacie lub przebywania z innych powodów w warunkach sprzyjających rozwojowi tęgoryjców.

Aby potwierdzić wstępną diagnozę, konieczne jest wykonanie badań kału, w którym u chorych występują jaja pasożyta lub jego larwy. Jeżeli jest to początkowy etap choroby i do zakażenia doszło stosunkowo niedawno, to może być konieczne przeprowadzenie laboratoryjnej stymulacji , która pozwoli larwom się wykluć. Takie działanie pomaga specjalistom określić z jakim konkretnym pasożytem mają do czynienia, ponieważ nie zawsze jest to możliwe kiedy jest on w postaci larwalnej.

Ankylostymoza - zapobieganie i leczenie

Aby nie dopuścić do zarażenia się ankylostymozą, należy zachowywać pewne środki ostrożności. Polegają one głownie na prowadzeniu wzmożonej higieny, szczególnie gdy przebywamy w krajach, gdzie występują warunki sprzyjające rozwojowi tęgoryjców. Należy uważać na spożywane pokarmy i myć je przed jedzeniem oraz pić wodę, która pochodzi jedynie ze sprawdzonych źródeł, a najlepiej butelkowaną.

Leczenie tej choroby zazwyczaj opiera się na podawaniu środków farmakologicznych, z których najczęściej stosuje się albendazol, mebendazol, kwas foliowy oraz suplementy z żelazem i witaminą B 12. Oprócz kuracji antybiotykowej, często konieczne jest podawanie dodatkowych specyfików, które mają wyeliminować tęgoryjca z ludzkiego organizmu. Jeżeli choroba trwała długo i pasożyt zdążył poczynić w ciele swojego żywiciela jakieś szkody, konieczna może być także diagnostyka i leczenie pod tym kątem.

Zazwyczaj leczeniu konkretnego pacjenta, towarzyszy nadzór sanitarny środowiska, które było źródłem zakażenia, aby uniknąć dalszego rozmnażania się pasożyta i zminimalizować ryzyko kolejnych zachorowań.

Ankylostymoza to choroba, którą w naszym klimacie spotykamy bardzo rzadko, ale to nie oznacza, że nie występuje ona w Polsce wcale. Szczególnie uwrażliwieni powinni być na nią wszyscy ci, którzy często podróżują i przebywają w gorących i wilgotnych warunkach. Niebezpieczeństwo wynikające z zakażenia tęgoryjcem, polega głównie na tym, że może on znacznie osłabić organizm i spowodować wiele uszkodzeń, nie dając przy tym długo wyraźnych objawów.

Opracowała: Natalia Kocoń

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy ankylostymozy