Autoimmunologiczne zapalenie wątroby

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby (w skrócie: AZW) to przewlekła choroba miąższu wątroby: sytuacja, w której organizm atakuje własne komórki wątroby. W wątrobie zachodzą procesy martwicze oraz włóknienie. Choroba prowadzi do marskości wątroby: martwoty i zwłóknienia. Czasami choroba przebiega rzutowo, ale do remisji (ustąpienia objawów) można doprowadzić tylko stosując odpowiednie leki.

Jest to rzadka choroba (0,1—1,9 przypadków na 100 000 mieszkańców). Najczęściej dotyczy osób w wieku 40-60 lat a kobiet czterokrotnie częściej niż mężczyzn. Częstokroć towarzyszą jej choroby takie jak: autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Leśniowskiego-Crohna (zapalenie jelit), celiakia (kłopoty z wchłanianiem w jelitach), niedokrwistość hemolityczna (związana z działaniem krwinek czerwonych), liszaj płaski, bielactwo, zapalenie płuc, zwłóknienie osierdzia.

Wyszczególnia się trzy typy zapalenia wątroby. Typ I najczęściej występuje u osób dorosłych, ma łagodny przebieg i można skutecznie leczyć. Typ II najczęściej występuje u dzieci i młodych osób, o bardzo ciężkim przebiegu.  Typ III wyszczególnia się ze wzgl. na rodzaj przeciwciał a przebiega podobnie do typu I.

Jednym z objawów może być żółtaczka, może to być ból w prawym boku, zaburzenia hormonalne, zmęczenie ale często choroba przebiega bezobjawowo; w przypadku podejrzenia zapalenia wątroby przeprowadza się wywiad lekarski i stosuje badanie krwi (szczególnie na zawartość przeciwciał w osoczu i dla określenia tzw. ALT i AST, parametrów biochemicznych, które pozwalają na ocenę kondycji całego organizmu). Przeprowadza się także biopsję wątroby.

Leczenie w sposób hamujący w organizmie wytwarzanie przeciwciał nazywa się immunosupresyjnym – autoimmunologiczne zapalenie wątroby leczy się środkami, które hamują wytwarzanie przeciwciał.

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby leczy się prednizolonem w dużych dawkach (hormonalnie), prednizonem, azotiopryną. U około 10% pacjentów objawy nie ustępują pod wpływem tych środków, zachodzi więc konieczność zastosowania cyklosporyny, endoksanu, kolchicyny, które są mniej skuteczne i wywołują skutki uboczne takie jak gorączka, zaburzenie rytmu serca, niedokrwistość, uszkodzenie szpiku kostnego. Jeśli działania nieporządane są bardziej szkodliwe, niż choroba wątroby, w wyrównanej marskości wątroby i postaci choroby wskazującej na przeszczep wątroby, nie stosuje się leczenia tymi lekami.

Zaczynając od dużych dawek w przypadku ustępowania objawów choroby, stosuje się stopniowo mniejsze dawki aż do minimalnej skutecznej dawki stosowanego leku.

Leczenie trwa około 2 lata (i profilaktycznie do końca życia) ale u 80% chorych udaje się doprowadzić do remisji. U większości jednak zachodzi tendencja do nawrotów choroby, zwykle po kilku lub kilkunastu miesiącach.

Ponieważ przyczyny choroby nie są jeszcze znane, nie można określić, jakie działania profilaktyczne trzeba podjąć żeby uniknąć zapalenia wątroby, ponieważ jednak zakłada się podłoże genetyczne tej choroby, uwagę na to mogą zwrócić takie problemy z wątrobą znane od strony rodziców. Trzeba też odpowiednio zdiagnozować znane objawy choroby takie jak bóle, żółtaczka, zmęczenie w dorosłym, zaburzenia hormonalne w młodym wieku.

Autor:

Karol Bosek

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy autoimmunologicznego zapalenia wątroby