Celiakia

Celiakia - choroba o podłożu genetycznym

Celiakia jest immunologiczną chorobą mającą podłoże genetyczne. Charakteryzuje się przede wszystkim tym, że organizm chorego nie toleruje glutenu. Skutkuje to tym, że każdorazowe dostarczenie glutenu do organizmu pacjenta powoduje zanikanie kosmków jelita cienkiego, które z kolei odpowiedzialne są za prawidłowe wchłanianie składników odżywczych.

Z badań naukowców wynika, że kobiety chorują na celiakię dwa razy częściej niż mężczyźni. Ponadto dowiedziono także, że choroba trzewna atakuje z coraz większą intensywnością. Dzieje się tak dlatego, że gluten jest coraz bardziej popularnym składnikiem naszej diety.

Uciążliwe problemy żołądkowo - jelitowe

Pierwsze objawy tej choroby pojawiają się już u bardzo małych dzieci, zwykle krótko po wprowadzeniu do ich diety produktów zawierających gluten. Odnotowuje się jednak także przypadki zdiagnozowania celiakii u osób dorosłych, po trzydziestym roku życia.

Pierwszymi objawami choroby trzewnej są bóle i wzdęcia brzucha, występujące zwykle w połączeniu z biegunkami. Następuje znaczny spadek masy ciała wywołany niedoborem składników odżywczych. Mogą pojawić się także wahania nastroju i częste napady złego humoru.

Chory skarży się na tłuste stolce zawierające resztki niestrawionego pokarmu. Występują także zaburzenia spowodowane niedoborem składników pokarmowych - zahamowanie rozwoju, trudności w nauce, nawracające infekcje.

Celiakię bardzo łatwo pomylić z innymi chorobami, takimi jak zespół jelita drażliwego, alergia czy reakcja na długotrwały stres. Dlatego jedyną skuteczną metodą zdiagnozowania choroby trzewnej są specjalistyczne testy krwi oraz biopsja odcinka jelita cienkiego.

Odpowiednio zbilansowana dieta przepustką do lepszego samopoczucia

Leczenie farmaceutyczne celiakii nie jest niestety jeszcze możliwe. Lekarz w szczególnych przypadkach może zalecić kurację sterydową. Pomaga ona odżywić ciało, jeżeli nastąpił bardzo duży spadek wagi i zahamowanie wzrostu u dzieci.

Nie oznacza to jednak, że nie ma ratunku dla pacjentów z chorobą trzewną. Zastosowanie odpowiedniej diety pomaga pozbyć się nieprzyjemnych dolegliwości związanych z celiakią.

Gluten jest mieszaniną dwóch białek roślinnych - gluteniny i gliadyny. Najczęściej spotkać go można w ziarnach pszenicy, żyta oraz jęczmienia. Niestety dieta bezglutenowa nie polega tylko na unikaniu produktów zawierających te ziarna lub wyprodukowanych na ich bazie.

Gluten może występować także w wielu innych produktach - w wyrobach garmażeryjnych, piwie, wędlinach, parówkach, śmietanie, jogurtach i innym nabiale oraz w wielu słodyczach. Gluten bywa także składnikiem niektórych leków.

Pierwszą rzeczą, jakiej musi nauczyć się osoba chora na celiakię jest dokładne sprawdzanie etykiet produktów. Jeżeli na opakowaniu widnieje napis: "produkt zawiera śladowe ilości glutenu" albo "na terenie zakładu stosowany jest gluten", osoba cierpiąca na ów schorzenie nie powinna spożywać tego typu żywności.

Dieta bezglutenowa

Na rynku pojawia się coraz więcej produktów przeznaczonych dla osób chorych na celiakię. Można na przykład kupić makaron wyprodukowany z mąk bezglutenowych bądź też pieczywo również nie zawierające glutenu. Ponadto jest wiele innych produktów, które swoim składem nie zagrażają zdrowiu osób cierpiącym no ów schorzenie.

Glutenu nie zawierają zboża takie jak ryż biały i brązowy, proso, kukurydza oraz gryka. Od jego obecności wolne są także ryby, jaja, świeże mięso, mleko, UHT i różnego rodzaju maślanki. Możemy spokojnie jeść nieprzetworzone sery - białe oraz żółte, mrożone, jak również świeże warzywa.

Nie musimy także rezygnować ze słodyczy. Warto omijać szerokim łukiem ciasta i ciasteczka - mogły być upieczone z mąką zawierającą gluten. Bez obaw można jednak przygotowywać własne wypieki, wykorzystując cukier, miód, dżem oraz mąkę ziemniaczaną. Możemy też spokojnie sięgać po landrynki oraz kisiele i budynie domowej roboty.

Nie musimy z naszej diety wykluczać kawy, herbaty, soków owocowych czy alkoholu. Przy tym ostatnim należy pamiętać, że piwo zawiera niedozwolony gluten.

Choroba trzewna to poważne schorzenie, które nie tylko powoduje nieprzyjemne dla chorego dolegliwości, ale może także doprowadzić do wyniszczenia organizmu. Ciągle czekamy na lek, który pozwoli pacjentom cieszyć się życiem bez ograniczeń żywieniowych. Póki co jednak pamiętajmy, że z celiakią da się szczęśliwie żyć.

Autor: Sabina Maćkowicz