Hymenolepioza

Chorobę wywołują dwa pokrewne gatunki tasiemców z rodzaju Hymenolepis. Są to pasożyty o długości około od 15-40 mm. Składają się z uzbrojonej główki i około dwustu proglotydów.

Jak zarazić może się człowiek?

Jest to częsty pasożyt szczurów i myszy. Głównie występuje w środowiskach zamkniętych, stąd to właśnie dzieci najczęściej chorują. Spędzają one dużo czasu na wspólnej zabawie czy nauce w przedszkolach, szkołach, placówkach opiekuńczych, gdzie bardzo szybko roznoszą się bakterie i infekcje.

Cały cykl rozwojowy może odbywać się w jednym żywicielu. Jaja uwalniane są w świetle jelita z rozpadających się końcowych członów i są częściowo wydalane na zewnątrz, a częściowo wnikają do błony śluzowej, gdzie dojrzewają. Następnie uwalniane są cysticerkoidy dają początek strobili tasiemca.

Rozwój pasożyta trwa 3-4 miesiące. Jaja mogą przenosić się z człowieka na człowieka, poprzez zakażone nimi ręce, żywność, wodę, owady. Może nastąpić także samozakażenie.

Jak rozpoznać chorobę?

Tasiemce przyczepiają się hakami do ściany żołądka lub jelit, gdzie bytują. Tasiemiec karłowaty doprowadza do mnie lub bardziej rozległego uszkodzenia kosmków jelita cienkiego przez rozwijające się w nich cystticerkoidy.

Działanie toksyn i alergenów wytwarzanych przez tasiemca nie jest dostatecznie poznane. Z obserwacji wynika, że u człowieka intensywność zarażenia jest regulowana przez mechanizmy immunologiczne.

Rozpoznanie choroby dokonuje się na podstawie badania koproskowego- stwierdzenie w kale charakterystycznych jaj tasiemca. Jaja hymenolepis  są stosunkowo delikatne i w wyniku działania glicerolu mogą się szybko rozpadać,  uniemożliwiając stwierdzenie  ich w rozmazie kału. Jaja rozpadają się jeszcze w jelicie cienkim.

Sposoby leczenia

W przypadku wystąpienia hymenolepiozy należy zgłosić się do lekarza chorób zakaźnych.  Lekiem z wyboru jest prazykwantel.  Podawana jednorazowa dawka leku wynosi 25mg/kg masy ciała. Przy ostrych zakażeniach pasożytniczych zdarza się, że konieczne jest powtórzenie procedury po kilku tygodniach.

W leczeniu skuteczne mogą być także albendazol i niklozamid. Kryterium wyleczenia jest trzykrotny ujemny wynik badania koproskowego, które przeprowadza się w 3., 4. i w 5. tygodniu od zakończenia leczenia. Zalecane jest także zbadanie osób z najbliższego otoczenia zarażonego.

Jak zapobiegać?

Larwy pasożyta dostają się do organizmu najczęściej poprzez zakażone jedzenie i wodę. Należy zwracać uwagę na spożywane pokarmy. Nie powinno się pić wody prosto ze źródła, zwłaszcza z jezior, rzek czy stawów.

Jeżeli w domu lub okolicy występują szczury należy zwracać szczególną uwagę na pozostawione jedzenie. Tasiemiec karłowaty to niejedyne zagrożenie roznoszone porze te gryzonie. Warto zainwestować w trutkę.

Szczególną opieką należy otoczyć dzieci. Podczas zabawy, jedzenia na zewnątrz mogą zarazić się pasożytem, który bardzo szybko opanuje całe otoczenie. Lek stosowany w leczeniu hymenolepiozy jest trudno dostępny w Polsce, dlatego powinniśmy zachować szczególną ostrożność, mimo iż choroba jest rzadka w naszym kraju.

Autor:

Ewa Żak

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy hymenolepiozy