Klonorchoza

Chlonorchis sinesis jest jednym z gatunków pasożytniczej przywry, razem z pokrewnymi jej gatunkami, w tym np. O. felineus i O. vivernini, występuje głównie na Dalekim Wschodzie (Tajlandia, Korea). Zarażenia są jednak notowane również w innych krajach, co jest spowodowane importem ryb zarażonych w endemicznych gatunkach. 

Żywicielami przywr, czyli bezwarunkowych pasożytów wewnętrznych kręgowców o ciele nieczłonowanym i listkowanym, jest człowiek i zwierzęta mięsożerne.

Zarażenie odbywa się głównie na drodze zjedzenia surowego mięsa ryb z otorbionymi metacerkariami (larwami cyklu rozwojowego przywr wnętrzniaków). Metacerkaria powstaje przez otorbienie się cerkarii i pozbawienie przez nią ogonka. Biernie dostaje się do organizmu żywiciela wraz z pokarmem, gdzie przekształca się w postać dorosłą.

Inwazje pasożytnicze przywr Chlonorchis sinesis prowadzą do powstania choroby zwanej klonorchozą (ang. clonorchiasis). Pasożyty najpierw drażnią ścianę przewodów żółciowych, co powoduje rozrost ich nabłonka, który następnie może ulec metaplazji.

Metaplazja jest to  pojawienie się komórek, które są odmienne czynnościowo i morfologicznie od swoich macierzy. Dotyczy to głównie tkanki łącznej lub nabłonkowej.

Komórki zmieniają swój pierwotny typ różnicowania w inny typ zróznicowany komórek, w tym również dojrzałych. I właśnie na podłożu metaplazji, przeważnie w tkance nabłonkowej, o wiele częściej rozwijają się nowotwory.

Klonorchozę rozpoznaje się przez badanie koproskowe na obecność pasożyta z gatunku Chlonorchis sinesis, albo poprzez badanie treści dwunastniczej. Innym sposobem na rozpoznanie tej choroby jest badanie serologiczne krwi.

Gdy choroba ta ma przebieg intensywny, objawiać się może zapaleniem dróg żółciowych, zwłóknieniem wątroby, a ostatecznie cholangiocarcinomą, czyli rakiem przewodów żółciowych.

Klonorchozę leczy się poprzez podanie prazykwantela w dawce 25 mg/kg masy ciała, 3 razy dziennie przez jeden dzień. Prazykwantel jest to lek przeciwpasożytniczy, który jest stosowany głównie w leczeniu infestacji większością przywr i tasiemców. Parazykwantel powoduje u pasożytów spastyczne porażenie mięśniówki poprzez wywoływanie depolaryzacji płytki ruchowej. Dzięki temu robaki zostają po prostu wydalone wraz z kałem.

Lek ten najlepiej jest wchłaniany drogą układu pokarmowego, łatwo ulega metabolizacji w wątrobie. Powoduje tylko niewielką toksyczność, może powodować podrażnienie przewodu pokarmowego i biegunki, czasami skórne odczyty alergiczne, a także zawroty i bóle głowy. Jest to jednak lek w pełni bezpieczny, a nawet ciąża jest przeciwwskazaniem względnym. Warto zwrócić uwagę na fakt, że lek ten nie jest dostępny w polskich aptekach.

Szacunkowo na świecie 20 mln ludzi jest zarażonych pasożytem powodującym klonorchozę.

Autor:

Dorota Bucka

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy klonorchozy