Kwashiorkor

Głód występuje tam wręcz na skalę masową. Najbardziej cierpią przez to dzieci w wieku od 1 do 4 lat, ponieważ niewystarczająca ilość białka dostarczana w codziennych racjach żywnościowych powoduje u nich nie tylko zaburzenia rozwojowe, ale również poważną chorobę, jaką jest kwashiorkor.

Kwashiorkor inaczej nazywany jest niedożywieniem białkowym bądź też złośliwym niedożywieniem. Choroba ta polega na niedożywieniu organizmu, co jest skutkiem niedostarczania wystarczającej ilości białka.

Po raz pierwszy choroba została opisana przez Cicley Williams w 1933 roku. Również nazwa ?kwashiorkor? została wówczas przez nią nadana. Słowo to pochodzi najprawdopodobniej z języka ghańskiego plemion Ga. Oznacza natomiast ?dziecko odstawione od piersi przez młodsze rodzeństwo?.

Według innych źródeł może oznaczać ?czerwonego chłopca? od czerwonego odcienia koloru włosów (włosy o czerwonym zabarwieniu są jedną z objaw choroby).    

Przyczyny i rozwój choroby

Za główną przyczynę choroby uznaje się oczywiście niedobór żywieniowy, a dokładniej niedobór białka (przede wszystkim pełnowartościowego).

Do prawidłowego rozwoju dziecku niezbędny jest codzienny posiłek bogaty z kalorie oraz w białko, podczas gdy w krajach, których panuje głód dzienna racja pokarmowa jest uboga w owe wartości.

Początek choroby zaczyna się z chwilą, w której dziecko zostaje odstawione od piersi matki i przechodzi z pokarmu białkowego na pokarm czysto węglowodanowy.

Chwila ta przychodzi stosunkowo zbyt wcześnie, a okres niemowlęcy jest okresem, w którym zapotrzebowanie na pełnowartościowe białko jest największe.

Niemały wpływ na rozwój choroby mają również zakażenia ze strony układu pokarmowego (przede wszystkim zakażenia jelitowe oraz inwazje pasożytnicze).

Zaczynają pojawiać się pierwsze objawy choroby ? opuchlizna oraz biegunki, które utrudniają wchłanianie oraz zwiększają utratę azotu w stolcach.

Na skutek kwashiorkoru największym zmianom ulegają narządy wykazujące intensywną przemianę białkową oraz wysokie zapotrzebowanie na białko. Są to przede wszystkim: wątroba, trzustka i nerki.

Dr Cicley Williams przeprowadziła badania, na podstawie których wykazała naciek tłuszczowy oraz spadek zawartości białka i enzymów ? udowodnione zostało to za pomocą badań biopsyjnych.

Na skutek uszkodzenia miąższu wątroby dochodzi do zaburzenia w produkcji albumin, których stężenia w surowicy krwi spada poniżej 1,5% (norma to 3,5%).

Zmiany chorobowe można również zaobserwować w obrębie trzustki ? występują tam zmiany zanikowe w komórkach wydzielniczych pęcherzyków trzustkowych. Ilość zaczynów trzustkowych ulega znacznemu obniżeniu.

Choroba skutkuje zahamowaniem rozwoju wzrostu i przyrostem masy ciała. Również rozwój tkanki mięśniowej ulega znacznemu spowolnieniu.

Leczenie

W przypadku rozpoznania kwashiorkoru we wczesnym etapie rozwoju, istnieje spore prawdopodobieństwo wyleczenia. Jeżeli leczenie nie zostanie podjęte, dziecko niechybnie umrze.

Choroba posiada bowiem niepomyślny przebieg, a śmiertelność wynosi aż 50%. Niestety, jest wykrywana dość późno i większość dzieci umiera wkrótce po trafieniu do szpitala. W przypadku wyleczenia, często zdarzają się nawroty.

Leczenie polega na ostrożnym rozszerzeniu diety w większą ilość kalorii i białka. Początkowo podawane są kalorie w postaci węglowodanów , tłuszczów i cukrów prostych. Następnie do diety wprowadza się białko.

Konieczne jest również dostarczanie witamin i minerałów. W przypadku nietolerancji laktozy przez dziecko (co zdarza się dość często) posiłek powinien zawierać dodatek w postaci enzymu laktazy, który odpowiada za trawienie laktozy.

Jeżeli choroba była już w znacznym stopniu rozwoju, dziecko, mimo wyleczenia i uzupełnienia niedoboru białka może nigdy w pełni nie osiągnąć prawidłowego wzrostu i rozwoju.

Prawdopodobieństwo wyleczenia choroby pogarsza wystąpienie innych chorób, takich jak współistniejące zapalenie odoskrzelowe płuc, zimnica czy znaczne zarobaczenie.

Jak zapobiec chorobie?

Zapobieganie rozwojowi kwashiorkoru jest bardzo proste.

Wystarczy upewnić się, że stosowana dieta zawiera wystarczającą ilość węglowodanów, tłuszczów (minimum 10% wszystkich dostarczanych kalorii) i białka pełnowartościowego pochodzenia zarówno roślinnego jak i zwierzęcego (co najmniej 12% wszystkich dostarczanych kalorii).

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy kwashiorkoru