Marskość wątroby

Krótko o wątrobie

Wątroba jest narządem, w którym zachodzi kilka tysięcy reakcji, posiada możliwości regeneracyjne, dzięki którym może odzyskać sprawność nawet w przypadku dużego wyniszczenia. W wątrobie szkodliwe substancje z przemiany materii zostają przekształcone w nieszkodliwe produkty, które są następnie wydalane wraz z kałem i moczem. Narząd ten również wytwarza żółć, która jest niezbędna do trawienia tłuszczów oraz magazynuje niektóre, niezbędne dla organizmu witaminy. Jest to jeden z najważniejszych narządów w ludzkim organizmie, który pełni wiele istotnych funkcji. Jednak gdy dochodzi do marskości, atakowana wątroba w końcu przestaje się bronić, a jej komórki obumierają przekształcając się w tkankę bliznowatą. Niestety włóknienia wątroby nie da się odwrócić, dlatego należy w porę zacząć się leczyć, żeby nie doszło do sytuacji, w której jedynym możliwym wyjściem będzie przeszczep wątroby.

Przyczyny marskości wątroby

Najczęstsze przyczyny marskości wątroby

Chociaż za jedną z głównych przyczyn marskości wątroby uważa się przewlekły alkoholizm, jest to tak naprawdę tylko jedna z przyczyn, która wcale nie dominuje na całym świecie. W skali całego świata za najczęstszy powód marskości wątroby wybija się niedożywienie oraz zapalenie wątroby typu C.

Alkohol jest bardzo szkodliwy dla wątroby, szacuje się, że marskość występuje u ok. 10-20% ludzi, którzy przez około 10 lat piją nałogowo. Już niewielka dawka alkoholu powoduje obciążenie wątroby, gdyż alkohol blokuje metabolizm tłuszczów, białek i węglowodanów. Jednak jeśli alkohol spożywa się z umiarem, to nie wpłynie on na funkcjonowanie wątroby, dopiero jego nadużywanie doprowadzi do obciążenia i kolejnych zniszczeń. Zmian, które powstały w wyniku schorzenia niestety nie da się cofnąć, jednak zaprzestanie spożywania alkoholu może zapobiec przed dalszymi wyniszczeniami.

U 20% chorych na zapalenie wątroby typu C dochodzi do zapalenia miąższu, a także uszkodzeń, które z czasem prowadzą do marskości. W mniejszym stopniu przyczyną schorzenia może być również zapalenie wątroby typu B.

Rzadsze przyczyny marskości wątroby

Innymi przyczynami zwłóknienia wątroby mogą być: zaawansowana niewydolność prawej komory serca (w wyniku zastoju krwi w dolnej części ciała), zażywanie różnych leków, choroby genetyczne, stłuszczenie wątroby, zamknięcie przewodów żółciowych, ciężkie zatrucia, galaktozemia, choroba Wilsona oraz zakażenie pasożytami. Czasami się zdarza, że wątroba potrafi sama siebie uszkodzić, z niewiadomych przyczyn wytwarzając przeciwciała.

Jak się objawia marskość wątroby?

Do głównych symptomów zwłóknienia wątroby (szczególnie w zaawansowanej fazie) zalicza się:

• utratę apetytu i masy ciała,
• wyczerpanie i osłabienie,
• nudności i wymioty,
• zszarzała cera,
• żółtaczka.

Wątroba nie jest unerwiona, więc nie będziemy odczuwać bólu, chociaż może się on pojawić w stadium choroby, gdy narząd zacznie się powiększać i będzie uciskał na torebkę wątrobową (w przypadku marskości wątroby dochodzi do tego zazwyczaj w pierwszej fazie rozwoju choroby). Ból pojawi się z prawej strony nadbrzusza, tam, gdzie znajduje się narząd.

Inne objawy, które pojawiają się przy zwłóknieniu wątroby, niekoniecznie będą się kojarzyć z dolegliwościami ze strony wątroby:

• Może pojawić się zaczerwienienie skóry na dłoniach i stopach, pajączkowate rozszerzenia naczyń krwionośnych, zwłóknienia ścięgien na rękach, zniekształcenie palców i paznokci, a także drętwienie stóp i palców.
• Dodatkowo, u kobiet mogą wystąpić zaburzenia cyklu miesiączkowego.
• U mężczyzn utrata męskiego owłosienia, zaburzenia potencji i zanik jąder.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że dopiero wtedy, gdy przestanie działać 80% miąższu wątroby, zaczyna się to odbijać na funkcjonowaniu organizmu i dopiero wtedy mogą wystąpić dolegliwości związane z tym schorzeniem. Często w miarę rozwoju choroby dochodzić do różnego rodzaju powikłań i zdarza się, że są one pierwszymi symptomami marskości wątroby.

Jak leczyć marskość wątroby?

W przypadku zwłóknienia wątroby często dochodzi do zmian, które są nieodwracalne. Jednak, gdy zostanie w miarę wcześnie wykryta, można zapobiec dalszemu jej wyniszczaniu i uniknąć przeszczepu wątroby.

Na pewno konieczne jest odrzucenie wszystkich używek, które negatywnie wpływają na wątrobę, a więc przede wszystkim spożywanie alkoholu, palenie tytoniu i zażywanie narkotyków. W miarę możliwości trzeba wyeliminować stres i wprowadzić odpowiednią dietę.

Korzystny wpływ na funkcjonowanie wątroby mają takie substancje jak magnez, cynk, pierwiastki śladowe, a także witamina B comlex. Odpowiednie dawki dziennego spożycia powinny być ustalone przez lekarza specjalistę, gdyż zbyt duże dawki niektórych substancji mogą przyczyniać się do przeciążenia zdrowych komórek wątrobowych. Czasami lekarz może zalecić spożywanie beta-karotenu, co jest bardziej godne polecenia niż witamina A.

Jeśli chodzi o prawidłowe odżywianie się, na pewno należy całkowicie zrezygnować z solenia potraw, ograniczyć spożywanie tłuszczów, szczególnie tych z czerwonego mięsa i nabiału (trzeba natomiast wzbogacić dietę o spożywanie tłuszczów z ryb i olejów roślinnych). Na pewno należy unikać tych produktów, które są źle tolerowane przez wątrobę w przypadku marskości, a więc: warzyw kapustnych, strączkowych i cebulowych, produktów zawierających dużą ilość błonnika, przeciwwskazane jest spożywanie gruszek i śliwek, należy również unikać czekolady i kakao.

W zależności od tego, czym jest spowodowana marskość wątroby, to taką wybiera się formę terapii, np. w przypadku gdy jest to zakażenie wirusem WZW, stosuje się Interferon, który spowolni rozwój choroby.

Autor: Dorota Bucka

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy marskości wątroby