Niedrożność jelita

Rodzaje niedrożności jelit

Wyróżnić możemy dwa rodzaje niedrożności:

• Niedrożność mechaniczną, gdy w świetle jelita znajduje się jakaś przeszkoda, przez którą treść pokarmowa nie przesuwa się;
• Niedrożność czynnościowa, gdy treść pokarmowa nie przesuwa się ze względu na zatrzymanie ruchów perystaltycznych jelit (co jest wynikiem niedrożności porażennej lub spastycznej).

Jakie mogą być przyczyny niedrożności jelit?

Przyczyn niedrożności może być bardzo wiele, czasami możemy sobie nawet nie zdawać początkowo sprawy, że cierpimy na to schorzenie. Niedrożność jelit mogą wywoływać nawet zaburzenia hormonalne (szczególnie podczas ciąży) lub zaburzenia przemiany materii. Jednak do najczęstszych przyczyn wywołujących niedrożność przewodu pokarmowego zalicza się:

• Guzy nowotworowe jelita, najczęściej jelita grubego, które zamykają jego światło od wewnątrz; dotyczy do głównie ludzi starszych, po 60 roku życia; bardzo częstym powodem niedrożności są guzy zapalne lub nowotworowe innych narządów, np. jajników, które uciskają jelito od zewnątrz;
• Zrosty, które znajdują się wewnątrz jamy brzusznej, które powstają w wyniku wcześniej przebytych zabiegów lub po zapaleniu otrzewnej; zamykają one  światło jelita od zewnątrz;
• Uwięźnięta przepuklina, najczęściej udowa lub pachwinowa - odcinek jelita zostaje ?uwięziony? w przepuklinie;
• Skręcenie jelit wokół własnej osi i jednoczesne zamykanie światła - najczęściej w końcowym odcinku jelita grubego;
• Wgłobienie jelita, czyli stan, w którym końcowa część jelita wsuwa się w inną część - jest to najczęstszy powód niedrożności u niemowląt 6-9 miesięcznych.

Niedrożność przewodu pokarmowego może być również wywołana przez zatkanie jelit przez kamienie żółciowe, zatkanie jelit przez ciało obce. Częstą przyczyną jest również ostre zapalenie trzustki, zapalenie pęcherzyka żółciowego lub wyrostka robaczkowego, stosowanie niektórych leków, zatrucia, ciężkie odwodnienie, nagłe zatrzymanie dopływu krwi do jelita, złamanie miednicy.

Najczęstsze objawy niedrożności jelit

Objawy, które występują przy niedrożności jelit, zależą od przyczyny jej powstania. Dlatego też mogą stopniowo narastać lub pojawiać się nagle. Najczęściej niedrożności towarzyszą:

• Ból brzucha, który występuje w każdym przypadku niedrożności jelit. W pierwszej fazie choroby zazwyczaj ma charakter kolkowy i jest trudny do umiejscowienia, w miarę rozwoju choroby ból utrzymuje się na stałe i obejmuje całą jamę brzuszną. W przypadku wystąpienia zapalenia otrzewnej pojawia się również charakterystyczne napięcie brzucha.
• Wymioty - są one wynikiem cofania się zalegającej w jelicie treści pokarmowej, która cofa się w kierunku żołądka. W zależności od rodzaju niedrożności mają różny charakter, jednak występują prawie zawsze. W niektórych przypadkach (np. niedrożności w górnym odcinku jelita cienkiego) wymioty występują już w kilka godzin od rozpoczęcia choroby i są bardzo obfite. W innym przypadku mogą się pojawić dopiero po kilkunastu godzinach trwania choroby i mieć mało obfity charakter.
• Wzdęcie brzucha, które pojawia się w wyniku gromadzenia płynnej treści pokarmowej wewnątrz jelit jest również charakterystycznym objawem dla każdego rodzaju niedrożności. W przypadku niedrożności jelita cienkiego nie nabiera dużych rozmiarów, ze względu na towarzyszące wymioty. Jednak w przypadku niedrożności jelita grubego i długo nieleczonej choroby, może przybrać bardzo duże rozmiary.

Bardzo często można się również spotkać z zatrzymaniem gazów i stolców, jednak objawy te nie zawsze są stwierdzane. Inne symptomy towarzyszące, to na pewno brak apetytu, osłabienie, spadek ciśnienia tętniczego krwi, przyspieszone tętno, gorączka (w późnym stadium choroby).

Jak leczyć niedrożność jelit?

Oczywiście, każde podejrzenie wystąpienia niedrożności jelit wymaga natychmiastowego kontaktu z lekarzem. Najlepiej nic nie spożywać i nie jeść do momentu, gdy lekarz nie postawi diagnozy. Nie wolno również zażywać środków przeczyszczających, gdyż one tylko mogą nasilić dolegliwości, zamiast je złagodzić.

W przypadku, gdy występuje niedrożność mechaniczna, zazwyczaj konieczna jest operacja chirurgiczna. Czasami niezbędna będzie resekcja fragmentu jelita. Im wcześniej poddamy się zabiegom chirurgicznym, tym wzrastają szanse na ich powodzenie.

W przypadku niedrożności czynnościowej najpierw podaje się choremu specjalne leki, następnie dożylnie nawadnia się pacjenta i uzupełnia niedobory elektrolitów.

Autor: Dorota Bucka

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy niedrożności jelita