Ostra niewydolność wątroby

Ostra niewydolność choroby (ONW) to nagłe, szybkie i potencjalnie odwracalne pogarszanie się czynności wątroby, u chorych, u których nie występuje jej marskość. Prowadzi w ciągu mniej niż 26 tygodni do wystąpienia encefalopatii wątrobowej i osoczowych zaburzeń krzepnięcia.

Przyczyny ONW

ONW jest jednym z bardziej niebezpiecznych zespołów klinicznych, które można zaobserwować w praktyce. Szacuje się, że występuje od 0,1 do 2% przypadkach zachorowań. Natomiast jej śmiertelność wynosi od 30% do aż 80% i zależy od przyczyny wystąpienia schorzenia. Tak wysoka śmiertelność jest spowodowana tym, że choroba ta wywołuje głębokie zaburzenia w funkcjonowaniu układu krążenia i ośrodkowego układu nerwowego. Również ma ona wpływ na nerki i powoduje zaburzenia metaboliczne.

Przyczyn wystąpienia tej choroby jest kilka:

• Najczęstszym powodem pojawienia się ostrej niewydolności wątroby jest wirusowe zapalenie wątroby, zazwyczaj typu B, D, i A.
• Drugim czynnikiem wywołującym ONW jest zatrucie lekami. Najczęściej jest to paracetamol, ale może być to też halotan, izoniazyd, sulfonamidy i inne, w tym także leki pochodzenia ziołowego takie jak np. zioła chińskie.
• Inną przyczyną pojawienia się tej choroby są toksyny. Najbardziej popularną jest trucizna pochodząca z muchomora sromotnikowego. Na rozwój dolegliwości mogą mieć także wpływ narkotyki.
• Ponadto ONW może czasem zostać wywołana przez choroby takie jak: choroba Wilsona, autoimmunologiczne zapalenie wątroby, zespół HELLP, zakrzepicę żyły wrotnej, zespół Budda i Chiariego, wstrząs, niedokrwienie wątroby lub zespół Reye'a.
• Czasami pojawienie się ONW jest spowodowane przez kilka różnych czynników.

Leczenie ONW

W przypadku pojawienia się ONW konieczne jest leczenie na intensywnej terapii, najlepiej w wyspecjalizowanym szpitalu o profilu hepatologicznym. Monitoruje się stan chorego i jego parametry wątrobowe i krwi. W przypadku pojawienia się zakażenia również się je zwalcza, najczęściej antybiotykami. Stosowane jest także leczenie objawowe encefalopatii. Utrzymywany jest optymalny poziom ciśnienia tętniczego, a w przypadku niewydolności nerek stosuję się dializę. Istotne w leczeniu jest poznanie przyczyny wystąpienia schorzenia, ponieważ to od niej uzależnia się wybór właściwego leczenia.

Paracetamol

W przypadku zatrucia paracetamolem podaje się węgiel aktywowany doustnie. Ważne jest, aby podać go jak najszybciej po zażyciu leku ponieważ swoją największą aktywność wykazuje od 1 do 4 godzin po zatruciu. Podanie węgla jest poprzedzone zastosowaniem N-acetylocysteiny, która zażyta w odpowiednim czasie jest antidotum na zatrucie paracetamolem. Podaje się ją doustnie lub przez sondę żołądkową, w niektórych przypadkach dożylnie.

Zatrucie grzybami

Jest to najczęstsza przyczyna wystąpienia ONW w Polsce. Ze względu na brak dostępnych testów diagnostycznych rozpoznających toksynę muchomora sromotnikowego, kluczowy jest wywiad z chorym. Jeżeli dolegliwości wskazujące na tą przyczynę utrzymują się, wskazane jest płukanie żołądka, ewentualnie podanie węgla aktywowanego z niezbędnym uzupełnieniem niedoborów wodno-elektrolitowych. Powszechne jest również stosowanie penicyliny G i sylbininy/sylimaryny. Ze względu na ciężki stan chorego po zjedzeniu muchomora, może być konieczne przeprowadzenie przeszczepu wątroby.

Powikłania

Podczas choroby i jej leczenia mogą wystąpić u chorego powikłania. Do najpoważniejszych należy obrzęk mózgu i wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego. Innym powikłaniem jest zakażenie bakteryjne, wirusowe lub grzybicze. Może pojawić się także zaburzenie krzepnięcia, krwawienie z przewodu pokarmowego, zaburzenie przepływu krwi przez narządy oraz zaburzenia metaboliczne.

Autor: Dominik Pinkowski

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy ostrej niewydolności wątroby