Uchyłki dwunastnicy

Rola dwunastnicy w organizmie

Dwunastnica to połączenie żołądka z jelitem cienkim. Nie jest to wielki narząd. Jej długość wynosi od 25 - 30 cm. Ma kształt rurkowaty w kształcie litery C. Pokarm zgromadzony w żołądku przesuwa się do dwunastnicy, w której dochodzi do dalszego etapu trawienia pokarmu. Dwunastnica wydziela sok dwunastniczy, który ma właściwości umożliwiające trawienie miazgi pokarmowej. Do tego narządu dostarczany jest również sok trzustkowy oraz płynna wydzielina wątroby zwana żółcią. To wszystko sprawia, że dwunastnica jest ważnym miejscem trawienia pokarmów i absorpcji składników pokarmowych pożywienia.

Przyczyny powstawania uchyłków

W przypadku dwunastnicy przyjmuje się, że większość przypadków uchyłków jest nabyta. Ściana dwunastnicy jest najsłabsza w okolicy wejścia dużych naczyń. W tym miejscu powstaje forma przepukliny, zwana uchyłkiem. Zazwyczaj jest to jeden uchyłek, rzadko powstaje ich kilka. Uchyłki powstałe na dwunastnicy mogą być niewielkich rozmiarów, np. 0,5 cm ale również spotyka się większe, nawet 15 cm, które zajmują połowę wielkości narządu. Zdarzają się również uchyłki wrodzone.

Jakie są objawy uchyłku dwunastnicy?

Szacuje się że mniej więcej 90% uchyłków dwunastnicy nie daje żadnych objawów. Konsekwencją niektórych uchyłków mogą być dolegliwości związane z niestrawnością. Tego typu dolegliwości mogą pojawiać się z powodu wielu chorób. Dlatego, gdy występują automatycznie nie oznaczają problemów z dwunastnicą. Niestrawność powoduje uczucie dyskomfortu lub  bólu w nadbrzuszu, może powodować uczucie wczesnej sytości po jedzeniu oraz uczucie pełności po jedzeniu. Pełności po jedzeniu traktuje się jako objaw chorobowy wtedy, kiedy pojawia się pomimo spożycia niewielkiego posiłku. Do objawów niestrawności, które mogą pojawić się z powodu uchyłku dwunastnicy, zaliczymy również nudności, wymioty i odbijania.

Poważne stany związane z uchyłkami dwunastnicy spotyka się rzadko. Zaliczyć do nich można silny ból w prawym podbrzuszu przypominający kolkę żółciową, który pojawia się w wyniku ucisku na przewód żółciowy wspólny. Do poważnych stanów zalicza się niedrożność przewodu pokarmowego, zapalenie uchyłku, krwotok oraz perforacja - przedziurawienie uchyłku.

Jak lekarz rozpoznaje uchyłek dwunastnicy?

Lekarz na podstawie wywiadu lekarskiego w trakcie wizyty nie jest w stanie stwierdzić czy przyczyną dolegliwości pacjenta jest uchyłek dwunastnicy. Objawy uchyłku tego narządu są objawami również wielu innych chorób. Jedynym sposobem, aby stwierdzić uchyłek jest badanie endoskopowe (wprowadzaniu do przewodu pokarmowego  pacjenta sondy endoskopu) i/lub badanie obrazowe (tomografia komputerowa jamy brzusznej lub badanie radiologiczne).

Jak leczy się uchyłek dwunastnicy?

Leczenie operacyjne lub zabieg endoskopowy podejmuje się w przypadku, kiedy uchyłek dwunastnicy powoduje poważne objawy.

W trakcie operacji lekarz wycina uchyłek i zespala przewód żółciowy wspólny z jelitem czczym. Operacje i zabiegi, które nie musza być wykonywane w trybie nagłym, np. z powodu perforacji, są bezpieczne i rokują bardzo dobrze. Sytuacja jest inna w przypadkach nagłych, kiedy dochodzi do perforacji uchyłku. Tego typu nieplanowane operacje mogą być trudne i nie zawsze bezpieczne dla chorego.