Zatrucie muchomorem

Muchomor sromotnikowy często bywa mylony z gąską zieloną, gołąbkiem zielonkawym lub czubajką kanią. Jadowitość tego muchomora wywołana jest silnymi toksynami występującymi w jego owocnikach. Śmiertelność u osób zatrutych tym grzybem jest bardzo wysoka i wynosi od 12 do nawet 40%. Toksyny znajdujące się w owocniku o średniej wielkości i masie około 50 g mogą wywołać śmierć u nawet dwóch dorosłych osób.


Najważniejsze cechy anatomiczne muchomorów to:

• białe blaszki, niezmienne w trakcie wegetacji
• trzon bulwiasto zgrubiały u postawy, ukryty w odstającej pochwie
• pierścień przyrośnięty w górnej części trzonu

Toksyny można podzielić na amotoksyny i falotoksyny:

• Falotoksyny przede wszystkim bardzo silnie uszkadzają wątrobę. Oprócz tego uważa się, że odpowiedzialne są za wywoływanie objawów żołądkowo-jelitowych i hamowanie wydzielania żółci.
• Amatoksyny znajdują się w większości gatunków grzybów, lecz na szczęście w niskim stężeniu. Amatoksyny wchłaniają się z przewodu pokarmowego do krążenia wrotnego i z krwią wrotną przechodzą do wątroby, po czym wydzielane zostają z żółcią do jelita, pozostając w krążeniu wątrobowo-jelitowym.

Należy pamiętać iż gotowanie lub suszenie grzybów nie zmniejsza ich toksyczności.

Organem najbardziej narażonym na uszkodzenie w przypadku zatrucia muchomorem jest wątroba. Ostre zatrucia mogą doprowadzić do jej niewydolności oraz rozwoju śpiączki wątrobowej, prowadzącej do śmierci chorego. Oprócz tego może pojawić się również skaza krwotoczna i niewydolność nerek.


Przebieg kliniczny zatrucia dzieli się na 4 fazy:

• Faza bezobjawowa – trwa od 8 do 12 godzin od zjedzenia grzybów
• Faza dolegliwości żołądkowo-jelitowych – trwa średnio od 12 do 25 godzin, pojawiają się silne bóle brzucha, wymioty, biegunka, zaburzenia gospodarki wodno – elektrolitowej
• Faza ponownego utajenia z pozorną poprawą stanu zdrowia chorego – chory wydaje się zdrowieć, pojawiają się jednak biochemiczne wykładniki uszkodzenia hepatocytów
• Faza wątrobowa – toksyny niszczą wątrobę, następuje jej stłuszczenie i martwica, pojawia się hipoglikemia. Po kilku dniach dochodzą objawy niewydolności nerek – skąpomocz lub bezmocz. Może wystąpić także zapaść sercowo – naczyniowa.

Leczenie i pierwsza pomoc

Od razu po zatruciu konieczne jest wywołanie wymiotów, aż do całkowitego opróżnienia żołądka. Płukanie żołądka ma sens jedynie w 2 – 4 godziny od spożycia grzyba. Leczenie niestety jest głównie objawowe, gdyż nie ma skutecznej odtrutki. W wielu przypadkach niezbędne jest przeszczepienie wątroby.

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy zatrucia muchomorem sromotnikowym